هر نوع آلودگی که بتوان منبع اصلی آن را در رویه‌های صنعتی یافت، به عنوان آلودگی صنعتی شناخته میشود. بیشتر آلودگی‌های موجود در این سیاره را می‌توان به نوعی به صنایع مربوط دانست. در حقیقت، مسئله آلودگی صنعتی برای آژانس‌هایی که سعی در مبارزه با تخریب محیط زیست دارند، اهمیت بسزایی داشته و دارد. کشورهايي که با رشد ناگهانی و سریع صنایع روبرو هستند، آن را یک مشکل جدی تلقی می‌کنند که باید فورا تحت کنترل قرار بگیرد.
انواع آلودگی‌های صنعتی
آلودگی صنعتی چهره های بسیاری را به خود می‌گیرد. منابع آب آشامیدنی را آلوده می‌کند، سموم ناخواسته را وارد هوا می‌کند و یا باعث کاهش کیفیت خاک در سراسر جهان می گردد. بسیاری از بلایای زیست محیطی به دلیل اشتباهات صنعتی رخ می‌دهند که هنوز کنترل نشده است. این آلودگی‌ها در حال نابودی کره زمین هستند و فارغ از ملیت و مرزبندی ها، سلامت تمام مردم جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. از فعالیت‌هایی که امروزه آلودگی ایجاد می کنند می توان به سوزاندن زغال‌سنگ، سوختن سوخت های فسیلی مانند نفت، گاز طبیعی و استفاده از حلال‌های شیمیایی در صنایع رنگرزی و برنزه کردن، آزاد سازی گاز تصفیه نشده و رها کردن ضایعات مایع در محیط و دفع نامناسب مواد رادیواکتیو اشاره کرد.
آلاینده های موجود در منابع صنعتی شامل
آزبست
یکی از خطرناک ترین آلاینده ها میباشد که خطر جدی برای سلامتی انسان داشته و سرطان زا می باشد. الیاف آزبست را قابل استنشاق بوده و باعث بیماری هایی مانند آزبستوز، مزوتلیوما، سرطان ریه، سرطان روده و سرطان کبد می شود.
سرب
یک عنصر فلزی سمی است و می تواند باعث بروز مشکلات سلامتی و زیست محیطی شود. این ماده در محیط زیست تجزیه پذیر نبوده و پس از آلوده کردن محیط، نظافت آن دشوار است. سرب برای سلامتی بسیاری از حیوانات و همچنین انسان مضر است و بر عملکرد آنزیم های بدن تاثیر گذاری بسیاری دارد.
جیوه
جیوه از عنصر فلزی سمی بوده و می تواند درچرخه سلامتی و محیط زیست ایجاد مشکلات کند. جیوه نیز همانند سرب در محیط قابل تجزیه نیست و پس از آلوده کردن محیط به سختی تمیز میشود. آلودگی منابع آبی با جیوه برای سلامت حیوانات و انسانها زیان بار بوده زیرا می تواند باعث بروز مسمومیت و بیماری شود.
نیترات و فسفات
افزایش بی رویه استفاده از کودها به معنی خروج بیشتر نیترات و فسفات از خاک و ورود آن به رودخانه ها و دریاچه ها میباشد. این امر میتواند باعث اشباع آلودگی صنعتی نیترات و فسفات در بستر رودخانه ها و دریاچه ها شود، و مشکلات زیست محیطی دریایی را به همراه داشته باشد.
سولفور یا گوگرد
از مواد سمی غیر فلزی است که برای محیط زیست و زندگی آبزیان مضرات بسیاری دارد.
روغن و نفت
روغن و نفت از آلاینده هایی هستند که در آب حل نمی شود، در عوض یک لایه ضخیم روی سطح آب تشکیل می دهند. وجود این لایه نفتی از عبور نور کافی به عمق دریا و دریافت آن توسط گیاهان دریایی برای فتوسنتز و ادامه حیات جلوگیری کند. وجود این آلودگی در سطح آب دریا همچنین برای زندگی ماهی ها و پرندگان دریایی زیان دارد.
عوامل پدید آورنده آلودگی صنعتی
- عدم وجود سیاست موثر و یا اجرای ضعیف آنها در کنترل آلودگی، باعث شده تا بسیاری از صنایع بتوانند بدون رعایت قوانین مصوب هیئت های کنترل آلودگی، با گسترش آلودگی ها سلامت بسیاری از مردم را تهدید کنند.
- رشد بی‌رویه و بدون برنامه ریزی شهرک های صنعتی و عدم رعایت هنجارهای زیست محیطی آنها، بروز آلودگی آب و هوای منطقه را به دنبال دارد.
- بیشتر صنایع متکی به فناوری های قدیمی و منسوخی هستند که در مسیر تولید محصولات، باعث ایجاد زباله های زیادی می شوند. در بسیاری از شرکت‌ها به منظور جلوگیری از هزینه‌های بالا برای تولید محصولات همچنان این فناوری‌های سنتی را مورد استفاده قرارمی‌دهند.
- واحدهای صنعتی کوچکی که به دلیل نداشتن سرمایه کافی و متکی بودن به کمک های دولتی برای اداره امورات خود، اغلب از رعایت مقررات زیست محیطی اجتناب کرده و مقدار زیادی گاز سمی را در جو آزاد می‌کنند.
- آلودگی آب و خاک اغلب به دلیل دفع ناکارآمد و مستقیم زباله در محیط ایجاد می شود. قرار داشتن طولانی مدت و تماس با آب و هوای آلوده، باعث بروز مشکلات بهداشتی بسیاری میشود. از این رو موضوع آلودگی صنعتی به مسئله‌ای جدی تبدیل شده است. کاهش کیفیت سلامت هوا در اطراف چنین محوطه‌هایی باعث ایجاد بسیاری از اختلالات تنفسی برای ساکنان این مناطق میشود.
- تولیدات بسیاری از صنایع به استخراج مواد معدنی از زیر زمین بستگی دارد. استخراج این مواد و ریختن آنها بر سطح زمین آلودگی خاک و نشت مواد روغنی کشتی‌ها در آب، آلودگی زندگی دریایی را به دنبال دارد. همچنین استفاده از منابع طبیعی به عنوان ماده اولیه در تولیدات، از رایج ترین دستبردهای بشر در چرخه طبیعت و به وجود آوردن آلودگی های صنعتی در آن است.
